شکستگی ساق پا چیست؟
شکستگی ساق پا، یا درشت نی، یکی از آسیب های جدی است که می تواند به بافت های عضلانی و رباط های مجاور پا نیز صدمه بزند. این شکستگی ها از ترک های کوچک که با درد خفیف همراه اند تا شکستگی های شدید که موجب بیرون زدگی استخوان از پوست می شوند، متغیر هستند. در این مقاله به بررسی انواع شکستگی ساق پا می پردازیم.
از دیگر خدمات پیشنهادی هیوا: فیزیوتراپی در قزوین
معرفی انواع شکستگی ساق پا
شکستگی ساق پا یکی از آسیب های رایج مچ و پا است که معمولاً در اثر ضربه یا فشار شدید رخ می دهد. ساق پا از دو استخوان درشت نی و نازک نی تشکیل شده است و شکستگی آن می تواند به صورت های مختلفی مانند عرضی، مورب و مارپیچ بروز کند. این آسیب جدی موجب درد و محدودیت حرکت می شود. انواع شکستگی ساق پا عبارتند از:
1. شکستگی نازک نی
شکستگی استخوان نازک نی، از انواع شکستگی ساق پا به شمار می آید. این شکستگی اغلب به دلیل ضربه مستقیم یا پیچ خوردگی شدید در مچ پا رخ می دهد. شکستگی نازک نی می تواند در دو نوع باز و بسته ایجاد شود که هر کدام ممکن است به بافت های داخلی پا نیز آسیب برساند. شکستگی این استخوان به شکل های مختلف، از جمله ترک های عرضی یا مورب، دیده می شود. ترک ها ممکن است به صورت خطوط کج یا مستقیم در ساق پا پدیدار شوند.
همچنین در برخی موارد، شکستگی نازک نی با آسیب به قوزک پا همراه است که این وضعیت معمولاً به دلیل پیچ خوردگی یا ضربات سنگین به ساق پا رخ می دهد و شکلی مار پیچی دارد. درد در محل شکستگی به ویژه با فشار افزایش می یابد، اما ممکن است بیمار بتواند راه برود و به دلیل این تحمل، احتمال دارد متوجه شکستگی نشده و به پزشک مراجعه نکند.
از دیگر خدمات پیشنهادی هیوا: فیزیوتراپی هیوا
2. شکستگی درشت نی
شکستگی استخوان درشت نی، یکی از انواع شکستگی ساق پا است که معمولاً به دلیل ضربه های شدید رخ می دهد و می تواند به شکل های مختلفی مانند شکستگی عرضی، مورب یا مار پیچ باشد. در مواردی که آسیب شدید باشد و استخوان از پوست بیرون بزند، به آن شکستگی باز می گویند. در این نوع شکستگی، علاوه بر استخوان، بافت های اطراف، عضلات پا و رباط ها نیز آسیب می بینند و احتمال عفونت بالا می رود که درمان و بهبودی آن را طولانی تر می کند.
درد شدید در محل شکستگی همراه با تورم، از علائم شایع این نوع آسیب است. در شکستگی های بدون جابجایی قطعات، تغییر شکل ظاهری ساق پا چندان مشهود نیست و ممکن است فرد از وجود شکستگی بی خبر باشد و به پزشک مراجعه نکند.
3. شکستگی دوبل ساق پا
شکستگی دوبل ساق پا یکی از پیچیده ترین انواع شکستگی ساق پا محسوب می شود که در آن، هر دو استخوان درشت نی و نازک نی به طور هم زمان آسیب می بینند. این نوع شکستگی اغلب در اثر ضربه های شدید یا سقوط های سنگین رخ می دهد و به دلیل درگیر شدن هر دو استخوان، درمان و بهبودی آن به زمان و مراقبت بیشتری نیاز دارد.
روش های درمان انواع شکستگی ساق پا
درمان شکستگی ساق پا بسته به نوع شکستگی و شدت آن متفاوت است. در بسیاری از موارد، پزشک فقط استخوان درشت نی را جا اندازی و درمان می کند و استخوان نازک نی بدون نیاز به مداخله بهبود می یابد. انواع شکستگی ساق پا که در بخش های بالایی یا پایینی درشت نی رخ می دهد، گاهی نیاز به جا اندازی و فیکس کردن نازک نی نیز دارند. به طور کلی درمان شکستگی ساق پا ممکن است با روش های غیر جراحی یا جراحی انجام شود.
1. روش غیر جراحی درمان شکستگی ساق پا
روش غیر جراحی درمان شکستگی ساق پا برای شکستگی هایی با جابجایی کم یا بدون جابجایی مؤثر است.
از دیگر خدمات پیشنهادی هیوا: فیزیوتراپی صورت در قزوین
2. شکستگی ساق پا بدون جابجایی
در شکستگی ساق پا بدون جابجایی، قطعات استخوانی نسبت به هم حرکت نکرده اند و نیاز به مراقبت دارند تا در جای خود بهبود یابند. در این حالت، پزشک با گچ گیری از کف پا تا زیر زانو مانع از جابجایی استخوان ها می شود، به گونه‌ای که بیمار قادر به خم و راست کردن زانو باشد. توصیه می شود بیمار با عصای زیر بغل راه برود و وزن خود را به پای شکسته وارد نکند.
بسته به شدت آسیب، گچ پس از ۶ تا ۱۲ هفته برداشته شده و تمرینات مخصوصی برای افزایش دامنه حرکات و تقویت عضلات انجام می شود. به علاوه، در طول دوره درمان، پزشک با رادیوگرافی از ثابت ماندن موقعیت شکستگی اطمینان حاصل می کند.
3. شکستگی ساق پا با جابجایی کم
شکستگی ساق پا با جابجایی کم معمولاً بدون نیاز به جراحی، با جا اندازی بسته و گچ گیری درمان می شود. این روش بیشتر برای بیماران جوان مناسب است و از جراحی پر هزینه و پر خطر اجتناب می کند. با این حال، نگه داشتن پا در گچ به مدت طولانی، مثلاً سه ماه، ممکن است باعث کاهش حرکت مفصل و ضعف عضلات شود، که به ویژه در افراد مسن بیشتر دیده می شود.
برای جلوگیری از ورم، بیمار باید در روز های ابتدایی پا را بالا تر از سطح قلب قرار دهد و به طور منظم انگشتان و عضلات ران را حرکت دهد. معمولاً پزشک با عکس برداری های مکرر، وضعیت شکستگی را پیگیری می کند تا از عدم جابجایی، مجدد اطمینان حاصل شود. پس از شش هفته، گچ بلند با گچ کوتاه جایگزین می شود تا بیمار بتواند زانو را حرکت دهد و به مرور پس از سه ماه، بیمار قادر به حرکت کامل خواهد بود.
عمل جراحی شکستگی ساق پا
در مواردی که ساق پا به شدت جابجا شده باشد، درمان با جراحی گزینه‌ای ضروری است. انواع روش های جراحی در درمان شکستگی ساق پا عبارتند از:
1. عمل شکستگی ساق پا با میله داخل استخوانی
عمل جراحی شکستگی ساق پا با استفاده از میله داخل استخوانی یک روش استاندارد و مؤثر برای تثبیت شکستگی های ناحیه درشت نی است. در این روش، پس از بیهوشی بیمار، پزشک با ایجاد یک شکاف کوچک در ناحیه زیر زانو، میله‌ای را به درون کانال استخوانی درشت نی وارد می کند. این میله، تمام طول کانال را طی کرده و قطعات شکسته را به هم نزدیک می کند. سپس، با استفاده از پیچ هایی در بالا و پایین میله، آن را به استخوان متصل می کند.
این مراحل تحت کنترل رادیوگرافی و با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی انجام می شود. اگرچه در برخی موارد ممکن است نیاز به جا اندازی باز باشد، پزشکان به طور معمول سعی می کنند از روش بسته استفاده کنند تا عوارض کمتری داشته باشد و روند بهبودی سریع تر انجام شود.
2. عمل شکستگی ساق پا با استفاده از پیچ و پلاک
انواع شکستگی های ساق پا، به ویژه در نواحی بالایی یا پایینی درشت نی، ممکن است نیاز به روش های درمانی خاصی داشته باشند. در چنین شرایطی، استفاده از میله های داخل استخوانی ممکن است مناسب نباشد. پزشک معالج می تواند با به کارگیری پیچ و پلاک، شکستگی را تثبیت کند. در این راستا، جا اندازی بسته نسبت به جا اندازی باز اولویت دارد.
3. جراحی با استفاده از اکسترنال فیکساتور ساق پا
در موارد شکستگی های باز، پزشک ابتدا اجسام خارجی را از زخم خارج کرده و بافت های مرده را بر می دارد. سپس، برای تثبیت و بی حرکت کردن قطعات شکسته، از اکسترنال فیکساتور ساق پا بهره می برد. این روش به خصوص زمانی که وضعیت کلی بیمار به خاطر آسیب های دیگر بحرانی باشد، اهمیت دارد. در این شرایط، فیکساتور به صورت موقت شکستگی را بی حرکت کرده و بیمار به آی سی یو منتقل می شود. پس از بهبود حال عمومی بیمار، فیکساتور خارج شده و میله های داخلی برای تثبیت نهایی استفاده می شود. این روش به بهبود سریع تر و ایمن تر بیمار کمک می کند.
از دیگر خدمات پیشنهادی هیوا: فیزیوتراپی اطفال در قزوین
عوارض شکستگی ساق پا
انواع شکستگی ساق پا می توانند به عوارض جدی و گوناگونی منجر شوند که بر سلامت فرد تأثیر گذار است. یکی از این عوارض، سندروم کمپارتمان است که در صورت عدم درمان فوری، فشار به بافت های عضلانی باعث اختلال در جریان خون و در نهایت نکروز عضلانی می شود. آسیب به اعصاب و رگ های خونی نیز می تواند به از دست دادن حس و توان حرکتی منجر شود و در صورت عدم توجه، فرد را با نقص عضو دائمی مواجه کند. از سوی دیگر، محدودیت های حرکتی و کاهش قدرت تحمل فشار از دیگر عوارض شایع شکستگی ساق پا هستند.
سخن پایانی
شکستگی استخوان ساق پا یکی از رایج ترین انواع شکستگی هاست که می تواند درد و مشکلات حرکتی شدیدی برای فرد به همراه داشته باشد. درمان انواع شکستگی ساق پا بسته به شدت آسیب و وضعیت عمومی بیمار متفاوت است. توجه به مشاوره پزشکی و پیگیری مراحل درمان برای بهبودی سریع تر و بازگشت به فعالیت های روزمره ضروری است.